Aanbiedingsbrief

Geachte leden van de raad,

Hierbij presenteren wij u de jaarstukken 2020. Met de jaarstukken leggen wij verantwoording af over het uitgevoerde beleid zoals dat vastgelegd is in de Programmabegroting 2020. Het college heeft de raad het afgelopen jaar over de voortgang en ontwikkelingen geïnformeerd via de tussentijdse rapportages (Turaps), een slotwijziging en de afzonderlijke raadsbesluiten. In de aanbiedingsbrief gaan wij in op het financieel resultaat 2020. Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij u naar de programma’s.

Financiële ontwikkelingen

De eerste Turap gaf een tekort van € 1,69 miljoen, De tweede Turap liet een verbetering zien van het begrotingssaldo van € 0,6 miljoen. De slotwijziging gaf een negatief resultaat van € 0,985 miljoen. Een totaalsaldo van € 2,078 miljoen nadelig. Dit resultaat is onttrokken aan de reserves.

Het rekeningresultaat over 2020 bedraagt € - 0,701 miljoen. Hiermee ontstaat er een saldo ten opzichte van de bijgestelde begroting van € - 0,701 miljoen. Voorgesteld wordt om het tekort te dekken uit de algemene risicoreserve.

Financiële positie

De afgelopen jaren is een traject ingezet om de gemeente Uithoorn weer financieel gezond te maken. Zo zijn de nodige acties in gang gezet om een toekomstbestendige begroting te maken en het eigen vermogen te versterken. De verkoop van Eneco in 2020 heeft hier een sterke impuls aan gegeven: Door de verkoop is het eigen vermogen van de gemeente ongeveer verdubbeld. Door de versterking van het eigen vermogen kunnen de risico’s van de gemeente beter worden afgedekt. Daarmee zijn opnieuw stappen gezet naar een verbetering van de financiële positie.

Desondanks is de begroting onder druk komen te staan. De uitbraak van Corona begin maart 2020 leidt tot ongekende omstandigheden met een enorme impact. Daarbij komt dat de kosten van de gedecentraliseerde taken in het sociaal domein blijven toenemen, terwijl de inkomsten niet meestijgen. Door deze bijzondere omstandigheden zijn de tekorten in 2020 opgelopen tot een ongekend niveau. Door de verbeterde financiële uitgangspositie was het voor de gemeente Uithoorn mogelijk om de financiële tekorten op te vangen, en konden we onze taken ook in de coronatijd goed blijven uitvoeren.

Ondertussen zijn de nodige acties in werking gezet om tekorten beheersbaar te houden of te maken. De jeugdhulp wordt opnieuw aanbesteed volgens een andere methodiek. De voorbereidingen van de nota financieel gezond geven ook enig perspectief.
Daarentegen zijn de eerste signalen van de herverdeling van het gemeentefonds niet positief voor Uithoorn. Mede namens Uithoorn spreekt de VNG met het Rijk over meer geld voor gemeenten.

Financieel resultaat

De jaarrekening komt € 0,7 miljoen nadeliger uit dan de bijgestelde begroting. Bij de afzonderlijke deelprogramma's zijn de afwijkingen toegelicht. De grootste posten hebben we in onderstaande tabel opgenomen.

Ten opzichte van de bijgestelde begroting 2020 zijn kosten voor deelprogramma maatschappelijke ondersteuning € 1,1 miljoen hoger. De belangrijkste oorzaak voor de verdere toename van de kosten komt door jeugdzorg. Deels heeft dit te maken met Corona: ouders hebben de vraag naar jeugdzorg uitgesteld, trajecten duren langer, zwaardere zorg is nodig vanwege depressiviteit en suïcidaliteit bij jongeren, druk op gezinnen door het thuis zitten veroorzaakt, waardoor allerlei vormen van gezinsproblematiek zoals vechtscheidingen, geweld, misbruik en middelengebruik spelen. Gezinnen en jeugdigen reeds in begeleiding ervaren ook meer problemen en de vraag naar intensievere zorg neemt toe. Hierdoor nemen niet alleen het aantal aanmeldingen toe, maar ook de kosten. Deze stijging, welke in de Slotwijziging is opgenomen, heeft zich ook in de laatste 2 maanden voorgedaan waardoor een verdere overschrijding is ontstaan.

De inkomsten op programma wonen zijn € 0,5 miljoen hoger dan begroot. De inkomsten uit omgevingsvergunningen waren € 0,29 miljoen hoger dan geraamd. Dit komt omdat de vergunningaanvraag voor een nieuwbouwproject dat in 2021 werd verwacht al in 2020 is aangevraagd en verleend. De leges zijn daarom in 2020 geïnd in plaats van in 2021.
Daarnaast konden meer uitgaven (€ 0,26 miljoen) voor groot planmatig onderhoud openbare ruimte gedekt worden uit de egalisatiereserve.

In de grondexploitatie van Green Park Aalsmeer zijn in 2020 ontwikkelingen geweest die leidden tot een negatief resultaat. Uit hoofde van onze garantstelling is daarom een voorziening gevormd van € 0,77 miljoen. Belangrijke oorzaken zijn planologische beperkingen in deelgebied 2, hogere civiele kosten van verontreinigde grond en uitstel van transacties als gevolg van Corona. Door de directie zijn aanvullende maatregelen genomen, waaronder afstemming met alle afnemers waarmee een koop- of reserveringsovereenkomst is afgesloten over de planning van de grondafgiften.

De actualisatie van de grondexploitaties geeft een negatief resultaat doordat de tussentijdse winstnemingen die in 2020 werden verwacht voor een groot deel doorschuiven naar 2021.

Corona

De aanpak van Corona heeft veel inzet gevraagd van de gemeente op alle domeinen. De overgang naar het thuiswerken van de gemeentelijke organisatie is soepel verlopen. Het thuiswerken had echter wel effect op de manier hoe onze processen lopen, de extra tijd en creativiteit die nodig was om onze producten en diensten te leveren. Ondanks deze bijzondere periode heeft de organisatie toch veel activiteiten kunnen continueren of oppakken, een en ander zoals blijkt uit de vele onderwerpen in de diverse programma's.

Binnen het veiligheidsdomein is de inzet voornamelijk geweest op de regionale afstemming van de aanpak van de crisis via de structuur van de crisisbeheersing. Daarnaast was er ook advisering over maatregelen en regelgeving aan andere domeinen en de coördinatie van de toezicht en handhaving op de naleving van de coronamaatregelen.

Tozo
Met de komst van Covid-19 werd er door het Rijk een heel pakket aan regelingen samengesteld om de negatieve maatschappelijke gevolgen zoveel mogelijk te beperken. Gemeenten werden verantwoordelijk voor de uitvoering van de Tijdelijke ondersteuning zelfstandig ondernemers (Tozo) en ontvingen hier financiële middelen voor. Deze middelen konden worden ingezet voor uitkering levensonderhoud, bedrijfskapitaal en de uitvoeringskosten. De termijn waarop de Tozo werd gelanceerd was kort en vroeg om veel inzet van onze uitvoeringsorganisatie Duo+. Voor Tozo 1 zijn 731 aanvragen afgehandeld, voor Tozo 2 waren dit er 206 en voor Tozo 3 zijn 171 aanvragen ingediend. De regeling is uitgevoerd door uitvoeringspartner Duo+ en de middelen waren voldoende om uitvoering te kunnen geven aan de regeling.

Onderstaand het overzicht van de werkelijke coronakosten en -inkomsten ten opzichte van de bijgestelde begroting. Voor een detailspecificatie wordt verwezen naar de bijlagen.